بخش Speaking آزمون گفتاری آیلتس شامل سه بخش می باشد که در مجموع بین 11 تا 14 دقیقه طول می کشد.
بخش اول آزمون: ممتحن خود را معرفی می کند، سپس از داوطلب می خواهد که خود را معرفی کند. سپس ممتحن چند سوال در مورد موضوعات آشنا نظیر: خانواده، خانه، کار، تحصیلات و علایق فردی خواهد پرسید. به طور مثال کجا زندگی می کنید در کلان شهر یا شهری کوچک در خانه ی ویلایی  یا آپارتمانی، مشغول به کار هستید یا درس می خوانید. سایر موضوعاتی که ممکن است در این بخش توسط ممتحن استفاده شوند عبارتند از: آب و هوا، دوستان، حمل و نقل، مد، مدرسه، ورزش،  تلویزیون، گل، فیلم، خرید، موسیقی، تولد، حیوانات، خوراکی. کل زمان این بخش 4 تا 5 دقیقه می باشد.
بخش دوم آزمون: در این قسمت یک کارت کوچک که بر روی آن یک موضوع خاص نوشته شده است به همراه یک مداد و یک برگ سفید کوچک به داوطلب داده خواهد شد. پس از یک دقیقه داوطلب باید در مورد موضوعی که بر روی کارت نوشته شده است به مدت حداکثر دو دقیقه صحبت کند. سپس ممکن است ممتحن یک یا دو سوال دیگری که به موضوع کارت مرتبط هستند از داوطلب بپرسد. کل زمان این بخش 3 تا 4 دقیقه می باشد.
بخش سوم آزمون: در این بخش سوالات بیشتری که با موضوع بخش دوم مرتبط هستند از داوطلب پرسیده خواهد شد. تمام سوالات این بخش انتزاعی هستند. بنابراین داوطلب باید در این بخش به تشریح مسائل انتزاعی بپردازد و با استفاده از مثال و عدله ی کافی به توجیه یا نقض، موافقت یا مخالفت، پذیرش و یا رد موضوع بپردازد. کل زمان این بخش 4 تا 5 دقیقه می باشد.

نحوه ارزشیابی بخش گفتاری آزمون

روانی صحبت و انسجام گفتار: داوطلب تا چه حد می تواند روان و بدون مکث و وقفه با سرعت طبیعی صحبت کند؟ در این بخش استفاده از کلمات ربط هنگام صحبت کردن به منظور حفظ انسجام کلام اهمیت فروانی دارد و تنوع کلمات ربط استفاده شده توسط داوطلب در افزایش نمره این بخش اثرگذار است.
واژگان: استفاده درست و به جا از دامنه ی وسیعی از لغات موضوع محور. هرچه سطح این لغات بالا تر باشد و رسمی تر باشند داوطلب نمره بهتری کسب خواهد کرد. همچنین استفاده از اصطلاحات و عبارات واژگانی نیز در افزایش نمره تاثیر گذار خواهد بود.
دامنه و سختی ساختار های گرامری و درستی استفاده از آنها: این بخش از نمره آزمون به میزان سختی ساختار های گرامری  که داوطلب استفاده میکند و اینکه آیا چنین ساختار هایی به درستی و به جا استفاده می شوند یا خیر بستگی دارد.
تلفظ صحیح: منظور از تلفظ صحیح لهجه کاملا آمریکایی با بریتانیایی نیست. بلکه ادای صحیح کلمات و رعایت آهنگ کلام و جمله می باشد.
پس از پایان آزمون گفتاری داوطلب در هر چهار بخش مذکور یک نمره از 0 تا 9 دریافت می کند. سپس میانگین چهار نمره محاسبه و به عنوان نمره بخش گفتاری داوطلب اعلام می شود.

باید ها و نباید های آزمون گفتاری

خود را گرم کنید: روز قبل از آزمون را کاملا انگلیسی صحبت کنید.

در خانه تا جای ممکن تمرین کنید: کار نیکو کردن از پرکردن است. موفقیت در آزمون گفتاری مستلزم تمرین در موقیعت های شبیه سازی شده آزمون در خانه است.

سوال از ممتحن: چنانچه سوالی را متوجه نشدید به ممتحن منتقل کنید.

بر زبان کاربردی تسلط یابید: برای مثال موقعیت های فرضی و شرطی، علت و معلول، تضاد در عقاید، تشریح نظرات با ذکر مثال.

با اشتیاق صحبت کنید ولی نه تصنعی: تمرین مصنوعی پیرامون سوالات متداول در آزمون فقط منتج به پاسخ های رباتیک و مصنوعی خواهد شد که قطعا نمره داوطلب را کاهش خواهد داد.
قبل از پاسخ به سوال اندکی بی اندیشید: اگر سوال دشوار باشد کاملا طبیعی است که داوطلب برای چند ثانیه مکث کند و بعد پاسخ دهد. اما بهتر است به جای همان مکث چند ثانیه ای از عبارتی نظیر: سوال جالبی است اجازه دهید برای چند ثانیه فکر کنم/ سوال دشواری است اما… من کاملا مطمئن نیستم ولی میتونم بگم/ استفاده کنید.
خود را تصیح کنید: این کار حداقل به ممتحن نشان می دهد نسبت به قواعد دستوری آگاه هستید.
نگران نظرممتحن نباشید: ممتحن به شیوه بیان افکار شما توجه خواهد کرد نه اینکه چه عقیده یا نظری دارید.
در استفاده از واژگان پیچیده افراط نکنید: در استفاده از واژگان از قانون 100% پیروی کنید. یعنی اگر صد درصد از درستی کلمه ای که به کار می برید مطمئن هستید آن را به کار ببرید. زیرا استفاده اشتباه از یک لغت هرچند سطح بالا باعث کاهش نمره بخش واژگان شما خواهد شد.
در استفاده از ساختار های گرامری فخر فروشی نکنید: در مورد گرامر هم از قانون 100% استفاده کنید.
گرامر را بر روانی کلام ارجح ندانید: یعنی داوطلب نباید برای استفاده از ساختار های گرامری پیشرفته در گفتار خود مکث چندثانیه ای داشته باشد.
بیش از حد مضطرب نباشید: اضطراب می تواند صدا و لحن شما را تحت تاثیر قرار دهد.
روی ممتحن حساب نکنید: نه انتظار داشته باشید ممتحن به شما کمک کند و نه تحت تاثیر حالات صورت ( لبخند) قرار بگیرید. او تنها آنجاست تا خطاهای شما را ثبت و ضبط کند.
هرگز دیر به محل آزمون نروید: اگر حداقل نیم ساعت قبل از شروع آزمون در محل حاضر شوید زمان کافی برای آرام شدن و تمرکز روی آزمون را خواهید داشت.

بخش Writing

بخش نوشتاری آزمون با هدف سنجش  مهارت های نگارشی داوطلب طراحی شده است. افرادی که قصد مهاجرت تحصیلی دارند در ماژول آکادمیک و کسانی که قصد مهاجرت دائم و کاری را دارند در ماژول عمومی شرکت می کنند.
این آزمون از دو تمرین تشکیل شده است  و در مجموع یک ساعت طول می کشد. داوطلب برای پاسخگویی به تمرین اول بیست دقیقه و برای تمرین دوم چهل دقیقه فرصت خواهد داشت.
تمرین اول ماژول آکادمیک از داوطلب می خواهد  که یک گزارش بر اساس اطلاعاتی که در یک نمودار، جدول، یا نقشه نمایش داده شده است تهیه نماید. درحالی که تمرین اول در ماژول عمومی نامه نگاری است. در تمرین دوم چه در ماژول آکادمیک و چه در ماژول عمومی داوطلب باید در مورد یک موضوع خاص یک مقاله چهار تا شش پاراگرافی بنویسد.
داوطلب می بایست در پاسخ به تمرین اول حداقل 150 لغت و در پاسخ به تمرین دوم حداقل 250 لغت بنویسد در غیر این صورت نمره از دست خواهد داد.

  میزان موفقیت در درک صحیح تمرین و پاسخ جامع به آن: برای افزایش نمره این بخش داوطلب باید نکات زیر را رعایت نماید:
تمام اطلاعات را به درستی ارائه دهد.
به تمام بخش های تمرین پاسخ دهد.
در یکی از پاراگراف ها خلاصه ای واضح از موضوع ارائه دهد.
در تمرین یک ماژول آکادمیک نکات کلیدی را با ذکر داده برجسته نماید.
در تمرین دوم ماژول آکادمیک عقیده خود را به وضوح و با ذکر مثال تبیین نماید.
در پاسخ به تمرین اول و تمرین دوم به ترتیب حداقل 150 و 250 لغت استفاده شود.

انسجام و به هم پیوستگی متن

یعنی متن از نظر روانی وانسجام کلام و قابل فهم بودن به خوبی پیکربندی شده باشد. علاوه براین نوع و تنوع کلمات ربط که برای متصل کردن جملات و پارگراف ها استفاده میشوند در نمره تاثیر گذار است. به منظور کسب نمره بالا در این بخش داوطلب باید نکات زیر را رعایت کند:

متن باید در قالب پارگراف های مجزا اما از نظر مفهومی به هم پیوسته نوشته شود.

در هر پارگراف فقط یک ایده مرکزی باید تشریح شود.

ترتیب پارگراف ها از نظر مفهوم باید منطقی باشد.

دامنه تنوع و درستی کلمات ربط باید در نظر گرفته شود.

باید بین عقاید و نظرات مطرح شده در متن ارتباط روشن و منطقی وجود داشته باشد و پیام متن به وضوح و به راحتی قابل استنباط باشد.

منابع واژگانی: برای کسب نمره بالا در بخش واژگان نکات زیر باید نظر گرفته شود:
استفاده از لغات مرتبط با موضوع
استفاده از لغات سطح بالا و پیشرفته
استفاده از اصطلاحات و عبارات مرتبط با موضوع
دانستن تفاوت میان لغات رسمی و غیر رسمی
توجه کامل به املا و انتخاب صحیح کلمات

سطح دشواری ساختار های گرامری و میزان درستی استفاده از آنها:

دریافت نمره بالا در این بخش مستلزم رعایت نکات ذیل می باشد:
استفاده از دامنه وسیعی از ساختار های گرامری و زمان های مختلف
استفاده از دامنه وسیعی از انواع جملات
استفاده از ساختار های گرامری پیشرفته

استفاده صحیح از علائم نگارشی
توجه: هر کدام از چهار معیار مذکور نمره ای از صفر تا نه دارد و به عبارتی 25% از نمره داوطلب را تشکیل می دهد. سپس میانگین چهار نمره محاسبه و به عنوان نمره نهایی به داوطلب اعلام می گردد. علاوه براین شایان ذکر است تمرین دوم  دو/سوم کل نمره آزمون نوشتاری را به خود اختصاص می دهد و بنابراین از اهمیت بیشتر در مقایسه با تمرین اول برخوردار است.